Veerpont Rooiehoan
Laang was er eileks mor één menier om van t Westerkwartier noar Hunsingo te kommen. Je mosten bij Rooiehoan met et veerpontje overzet worden noar de andere kant van t Reitdiep. Aans most je hielmoal om via Stad, met zekerheid ‘Een Ommelandse Raais’. Pas aan et begun van e veurege eeuw werd er n brug over et Reitdiep moakt en werd de verbiending flink verbeterd. Op 21 meert 1903, ruum 100 joar leden, ston et bericht ien ‘Het Nieuws van de Dag’, dat 10 Grunneger burgemeesters uut Hunsingo en t Westerkwartier het eens worden wadden over et ‘overbruggen’ van et Reitdiep bij Rooiehoan. Pas veul loater kwammen der bruggen bij Electra en Garwerd.
Et Reitdiep was niet allent toalkundeg een grins tussen et Overdaaips en et Westerkwartiers, mor ok et transport over-en-weer was lasteg. Via de sluusbruggen ien e nije diek van Zoltkamp noar Nittershoek en via et brugje bij Wierumerschouw kon je oversteken. Veur boeren uut Olhoof of Auwerd was dat best wel ver om! Dan kon je sneller met e veerpont van Rooiehoan overzet worden. Die oversteek met et pontje was gien sinecure. Je mosten rekening holden met et getij, bij störm was et veer al snel uut e voart en met regelmoat brak de ketting en roakte et veer op drift. Bij et veer ston een herberg die voak bezöcht werd deur Friese kooplu, die met koeien weerom noar et Heitelân wollen. De koopmannen zatten dan boven aan e wien en e knechten kochten beneden brandewien. Ien 1799 sloeg een veer met n vracht koeien en begeleiders over boord. Een poar konden zich redden deur n koeiesteert vast te griepen mor der binnen ok twee verdronken.
Der was al veul eerder ien Provincioale Stoaten sproken over n brug. Ien gesprekken rond 1833 met veerboas Marrenga van Rooiehoan, stelde de veerboas hoge eisen aan zien eventuele vertrek, dat vonden de bestuurders te duur. Marrenga zag toen al planschoade, want hij zag zien ienkomsten ien mekoar zakken. De tarieven wadden bescheiden. Een woagen met 2 peerden kon veur vief stuvers over, een persoon met fiets betoalde 10 cint. Dat most vergoed worden. Zien herberg bij et veer gaf ok nog es ienkomsten en veur niks gijt de zun op! Noa de mislukte gesprekken dee de veerboas niet al te veul meer aan t onderhold, wat ien 1888 klachten gaf van zien klanten, die zich vannijs bij de Stoaten bekloegen.
Ien 1903 is Marrenga uut e tied kommen en ging de weduwe van e veerboas akkoord. Ze vroeg eerst 20.000 gulden schoadevergoeding, mor ging op et lest akkoord met 8000 gulden. Ze hield dan heur land ien bezit en doarom most de brug op 75 meter westelek van et veer bauwd worden. Ien 1905 werd de brug aanbesteed en zoas bovenaan vermeld, de 10 gemeenten mosten ‘ien e buidel’ tasten. Nou vielen de kosten noar mien idee best met. De gemeente Gruupskerk most b.v. 415 gulden betoalen.
Ien 1906 werd de brug opleverd en werd volgens ooggetugen met veul feest, drank en artiesten opend. Veul hotemetoten wadden bij de opening aanwezig om et wonder te aanschouwen. Nou was et ok n prachtege brug worden, met gemetselde hoofden van rooie bakstien en mooie bogen. Aan e westkant zat n gietiezern woapen ienmetseld. En aan e noordkant van e brug ston n mooie witte brugwachterswoning (Foto:Beeldbank Groningen). Veur de gelegenheid werd deur Johannes en Jan Feitsma uut Gruupskerk een lied (zie fragment Mientje) componeerd, onder de titel ‘De nieuwe brug bij Roodehaan’.
De herberg sloot de deuren ien 1921 en n pooske lag der zelfs n tennisboan op dat stee. Rooiehoan bleef n lut plakje met ie e joaren zesteg n stuk of zes huzen en n groanpakhuus. Achter et brugwachtershuus kwam n camping, woar met regelmoat muziek moakt werd. Een doalders plakje om onder t genot van Grunneger muziek n biertje te drinken en over t wotter van t Reitdiep te turen.
Grunnen is zo mooi!
Geert Zijlstra
